José,
Diogo e Angélica têm uma missão: reabilitar edifícios devolutos (a custo zero)
José Paixão saiu do
Porto, rumo a Santa Fe, nos Estados Unidos, para estudar, tinha apenas 15 anos.
Depois, estudou ou trabalhou em Vermont, Viena, Amesterdão e Londres. Nesses
sítios nunca viu o que via no Porto: um sem-fim de casas abandonadas.
“Isto é inconcebível”, diz o arquitecto, de 27 anos, ao
P24, agora que voltou ao Porto. Regressou com uma missão, que quer levar a cabo
com Diogo Coutinho, engenheiro civil especializado em reabilitação, e Angélica
Carvalho, estudante de Arquitectura na Escola Superior Artística do Porto: reabilitar edifícios
de senhorios carenciados, privados ou camarários, a custo zero.
O trio recebeu esta semana um grande empurrão: o
primeiro prémio do concurso FAZ
– Ideias de Origem Portuguesa, uma iniciativa das fundações
Gulbenkian e Talento para distinguir iniciativas de portugueses no estrangeiro,
no valor de 50 mil euros. Chamaram ao projecto Reabilitação a Custo Zero.
O projecto-piloto
deve arrancar em Outubro, num edifício devoluto de que a Câmara do Porto é
dona, no centro histórico.
Um sistema em que todos ganham
No início, tinham “a ambição” de fazer algo pela
reabilitação das cidades, mas não sabiam como ainda. Puseram mãos à obra e concluíram que os processos de reabilitação em
Portugal estão demasiado dependentes do mercado. “E o mercado não funciona” em
muitos casos, explica José Paixão.
Os custos de reabilitar
um edifício repercutem-se no preço da renda, que afasta muitos habitantes do
centro e torna menos atractivo o investimento de privados.
Rapidamente, perceberam que tinham que engendrar um
“sistema colaborativo, em que todos ganham” e a “custo zero” – o “primeiro
princípio”. Da ambição passaram ao projecto: uma associação com
fins não lucrativos em que estudantes de arquitectura ou engenharia
(portugueses ou estrangeiros) que trabalhassem com materiais doados por
empresas.
José Paixão explica
que os estudantes ficam a ganhar porque têm uma “experiência” prática e
envolvem-se num projecto de voluntariado. As empresas põem em prática a
propalada responsabilidade social e podem deduzir os gastos no IRC. O único
encargo para os senhorios será dar alojamento e alimentação aos estudantes
voluntários.
Para além das
empresas e da Câmara do Porto, que apoia o projecto e também sai beneficiada
porque “não tem recursos” para reabilitar todos os edifícios degradados, a
equipa está a falar com escolas de ensino superior da cidade para que possam
fazer dos projectos de reabilitação “casos de estudo”, diz o arquitecto.
Depois de 12 anos no estrangeiro, a notícia de que venceram o prémio FAZ -
“um voto de confiança”, algo mais importante do que os 50 mil euros – fez José Paixão voltar ao Porto. “Tenho vontade ter uma participação
activa na minha cidade e no país”, justifica. “Não estava nos meus planos
voltar”.
http://porto24.pt/porto/23072011/reabilitacao-a-custo-zero/
*******************
Jaunuolių misija – be investicijų atstatyti
apgriuvusius pastatus
Kai Jose Paixao
iš Porto išvyko mokytis į Santa Fe Jungtinėse Valstijose, jam tebuvo
penkiolika. Vėliau vaikinas mokėsi ir dirbo Vermonte, Vienoje, Amsterdame ir
Londone. Nė viename šių miestų jis nematė to, ką matydavo Porte: begalės
apleistų pastatų.
„Tai
nesuvokiama“, sakė neseniai į Portą grįžęs 27-erių metų architektas. Vaikinas
grįžo vedinas idėjos drauge su Diogo Coutinho, restauravimo srityje
besispecializuojančiu civilinės inžinerijos ekspertu, bei Angelica Carvalho,
Porto Aukštosios meno mokyklos architektūros studente, atstatyti dalį apleistų
pastatų be jokių investicijų.
Prieš keletą
mėnesių entuziastingiems jaunuoliams suteiktas nemenkas paskatinimas: jiems
skirta pirmoji 50 tūkst. eurų vertės FAZ premija, Gulbenkian fondo teikiama
geriausių idėjų autoriams, siekiant skatinti portugalų iniciatyvų įgyvendinimą
užsienio valstybėse. Projekto įgyvendinimas pradėtas spalį, imantis restauruoti
miesto savivaldybei priklausantį apleistą pastatą istoriniame Porto miesto
centre.
Visiems naudinga
iniciatyva
Pradžioje
jaunuoliai tiesiog norėjo nuveikti kažką, susijusio su miestų restauravimu,
tačiau tuomet dar nežinojo, ką. Išanalizavus nemenką kiekį duomenų, nuspręsta
restauravimo procesą Portugalijoje esant pernelyg priklausomą nuo rinkos. J.
Paixao pastebėjo, jog daugeliu panašių atvejų rinka neveikia. Pastato
restauravimo kaštai daugeliu atvejų atsispindi mokestyje už nuomą, dėl ko
miestų istoriniai centrai tampa mažiau patrauklūs daugeliui gyventojų ir
investuotojų. Prieita prie išvados, jog reikia sukurti lanksčią sistemą, kuri
garantuotų visapusę naudą be papildomų investicijų. Inicijuotas projektas:
įkurta ne pelno siekianti organizacija, telkianti architektūros ir inžinerijos
studentus, dirbančius su kompanijų nemokamai paaukotomis medžiagomis.
J. Paixao
teigimu, tokia iniciatyva naudinga studentams, nes leidžia jiems įgyti
praktinės patirties ir dalyvauti savanoriškoje veikloje. Įmonėms suteikiama
galimybė praktiškai pademonstruoti paramą visuotinai propaguojamai socialinei
atsakomybei bei sumažinti gyventojų pajamų mokesčio išlaidas. Savininkai
teprašomi padengti studentų savanorių apgyvendinimo ir maitinimo išlaidas.
Projektas neabejotinai naudingas ir miestų savivaldybėms, įprastai
stokojančioms resursų atnaujinti daugumą apgriuvusių istoriškai vertingų
pastatų. Iniciatyvos autoriai šiuo metu intensyviai derasi su keletu miesto
aukštojo mokslo įstaigų dėl bendradarbiavimo.
Daugiau nei
dešimtmetį užsienyje praleidęs FAZ premijos laureatas J. Paixao sako neketinęs
grįžti į Porto. Jaunuolis užtikrina, jog vėl apsigyventi gimtajame mieste jį
labiau paskatino ne laimėti pinigai, bet suvokimas, jog čia jis reikalingas ir
naudingas labiau nei bet kur kitur.
.JPG)
Já foi reconhecida como uma das mais belas livrarias do mundo pelo guia de turismo "Lonely Planet". Agora, é a conceituada revista "Time" que dá destaque à portuense Lello, num artigo assinado pelo jornalista John Krich, que ficou fascinado com a arquitectura de um edifício que é uma "espectacular evocação do neo-gótico", com a fachada a fazer lembrar uma igreja.
