poezijos signalai - newsletter 01

sinais de poesia - o primeiro encontro

"sinais de poesia" é o novo projecto apoiado pelo Instituto Camões que pretende promover na Lituânia tertúlias de poesia ao bom estilo português. No sábado, dia 15 de Maio realizou-se o primeiro encontro, onde foi apresentado aos vários poetas lituanos presentes o conceito do projecto, bem como o blog que foi criado como suporte do mesmo: http://poezijos-signalai.blogspot.com/.
Este projecto é coordenado por Nuno Guimarães e Giedrė Šadeikaitė, tem como parceiro principal lituano a revista de poesia lituana "Pašvaistė"

***************************

“Poezijos signalai” – naujas projektas, remiamas Camões instituto, siekiantis Lietuvoje skatinti poezijos susitikimus geru portugališku stiliumi. Šeštadienį, gegužės 15 dieną, įvyko pirmasis susitikimas, kuriame įvairiems lietuvių poetams buvo pristatytas projektas, taip pat ir blog‘as, sukurtas tarsi pagalbinė priemonė: http://poezijos-signalai.blogspot.com/.
Šis projektas yra koordinuojamas Nuno Guimarães ir Giedrės Šadeikaitės, taip pat pagrindinis lietuvių partneris – poezijos žurnalas "Pašvaistė"

Vertė: Giedrė Šadeikaitė

alunos de escola (2ºciclo) apresentam Portugal / Moksleiviai pristato Portugaliją

No passado dia 6 de Maio reaizou-se na escola "Vilniaus Senvages vidrune mokykla" o dia da Europa, onde grupos de alunos apresentaram em palco pequenas peças sobre os países que escolheram. Contactado por um dos grupos para o ajudar a montar a sua apresentação, desloquei-me depois naquela data à escola onde fui recebido pela directora Vida Metelioniene e onde assisti ao evento com enorme agrado. De referir que mais de 500 alunos estiveram também no local, tendo recebido alguns "ensinamentos" sobre a História e Cultura de Portugal.

Aqui ficam os nomes dos "nossos" alunos: Monika Raižytė, Dagnė Biekšaitė, Viktorija Barkofskaja, Kotryna Bedulskytė, Paulius Zukas, Andrėj Timofejav, Skaistė Pupkevičiūtė, Rosara - Marija Poškutė, Augustinas Petrulėnas

Gegužės 6 dieną Vilniaus „Senvagės“ vidurinėje mokykloje įvyko Europos dienai skirtas renginys, kur mokinių grupės scenoje trumpai pristatė jų pasirinktas šalis. Viena iš grupių kreipėsi (į Nuno) pagalbos prezentacijai parengti, ir, tą dieną aplankęs mokyklą, buvau sutiktas direktorės Vidos Metelionienės bei su didžiuliu malonumu stebėjau pristatymą. Pažymėtina, kad daugiau nei 500 ten susirinkusių moksleivių gavo kelias Portugalijos istorijos ir kultūros „pamokėles“.
Štai „mūsų“ moksleivių vardai: Monika Raižytė, Dagnė Biekšaitė, Viktorija Barkofskaja, Kotryna Bedulskytė, Paulius Zukas, Andrėj Timofejav, Skaistė Pupkevičiūtė, Rosara - Marija Poškutė, Augustinas Petrulėnas.

Iš portugalų kalbos vertė Margarita Kornejeva

Exposição Tolerância / Ekspozicija “Tolerancija”

Por iniciativa do Centro de Tolerância do Museu Judeu de Vilnius juntamente com outros estados membros da Comunidade Europeia em Vilnius, Portugal e Bulgária participam no projecto “Tolerância 2010”. A participação Portuguesa e Búlgara consiste na apresentação de uma exposição de desenhos executados por crianças dos dois países.

Esta exposição apresentada na Embaixada de Portugal, é constituída por 40 desenhos sob o tema “Paz, Amizade, Tolerância”. Os desenhos foram feitos por estudantes que frequentam a Escola Nacional para a Cultura, em Sofia (do 1º ao 6º ano) e das escolas Fernão Magalhães e Jardim Infantil Anselmo Braancamp, no Porto (do 1º ao 4º ano).
A exposição pode ser vista na Embaixada de Portugal em Vilnius de 20 de Maio a 4 de Junho.

____________________________________

Vilniaus Gaono žydų muziejaus Tolerancijos centro ir kitų Europos Sąjungos miestų iniciatyva įgyvendintas projektas “Tolerancija 2010”, kuriame taip pat dalyvauja Portugalija ir Bulgarija. Projekto metu šios šalys surengė vaikų piešinių parodą, kuri buvo atidaryta Portugalijos ambasadoje.

Parodoje eksponuojama 40 piešinių taikos, draugystės ir tolerancijos tema, kuriuos piešė Sofijos Nacionalinės mokyklos kultūrai 1-ų - 6-ų klasių moksleiviai ir Fernão Magalhães bei Porto vaikų darželio Anselmo Braancamp vaikai.

Parodą galite aplankyti Portugalijos ambasadoje Vilniuje nuo gegužės 20 ik birželio 4 dienos.

Vertė: Giedrė Liutkeviciūtė

Ary dos Santos

Poeta português, natural de Lisboa, nasceu em 1937 e faleceu em 1984. Saiu de casa aos 16 anos, exercendo várias actividades como meio de subsistência.
Revelando-se como poeta com a obra Asas (1953), publicou, em 1963, o livro Liturgia de Sangue, a que se seguiram Azul Existe, Tempo de Lenda das Amendoeiras e Adereços, Endereços (todos de 1965). Em 1969, colaborou na campanha da Comissão Democrática Eleitoral e, mais tarde, filiou-se no Partido Comunista Português, tendo tido uma intervenção politizada, mas muito pessoal.
Ficou sobretudo conhecido como autor de poemas para canções do Concurso da Canção da RTP. Os seus temas «Desfolhada» e «Tourada» saíram ambos vencedores. Em 1971, foi atribuído a «Meu Amor, Meu Amor», também da sua autoria, o grande prémio da Canção Discográfica. Declamador, gravou os discos «Ary Por Si Próprio» (1970), «Poesia Política» (1974), «Bandeira Comunista» (1977) e «Ary por Ary» (1979), entre outros. Publicou ainda os volumes Insofrimento In Sofrimento (1969), Fotos-Grafias (1971), Resumo (1973), As Portas que Abril Abriu (1975), O Sangue das Palavras (1979) e 20 Anos de Poesia (1983). Em 1994, foi editada Obra Poética, uma colectânea das suas obras.
Personalidade entusiasta e irreverente, muitos dos seus textos têm um forte tom satírico e até panfletário, anticonvencional, contribuindo decisivamente para a abertura de novas possibilidades para a música popular portuguesa. Deixou cerca de 600 textos destinados a canções. Em 2009, ao completarem-se 25 anos após a sua morte, as cantoras Mafalda Arnauth, Susana Félix, Viviane e Luanda Cozetti reúniram-se para homenagear José Carlos Ary dos Santos, sendo então editado o CD “Rua da Saudade”. Aqui fica uma das mais emblemáticas do poeta, “Canção de Madrugar” cantada por Susana Félix.

___________________________________

Portugalų poetas iš Lisabonos, gimė 1937-siais, mirė 1984-siais. Išėjo iš namų 16-kos metų ir dirbo įvairius darbus pragyvenimui.

Atsiskleidė kaip poetas su darbu “Sparnai” (Asas, 1953), 1963-taisiai išleido knygą “Kraujo liturgija” (Liturgia de Sangue), po kurios sekė “Mėlyna yra” (Azul Existe), “Migdolų ir butaforijų legendos metas” (Tempo de Lenda das Amendoeiras e Adereços), “Adresai” (Endereços, 1965). 1969-taisiais prisidėjo prie Demokratinės rinkimų komisijos, o vėliau įstojo į Komunistų partiją, tai tapo politine, bet labai asmenine intervencija.

Tapo žinomas kaip eilių autorius RTP konkurso dainoms. Jo abu kūriniai – “Užmokestis” ir “Bulių kova” tapo nugalėtojais. 1971-taisiais jam buvo paskirtas Diskografijijos dainos apdovanojimas už kūrinį “Mano meile, mano meile” (Meu Amor, Meu Amor). Kaip skaitovas įrašė albumus “Ary pats už save” (Ary Por Si Próprio 1970), “Politinė poezija” (Poesia Política 1974), “Komunistų vėliava” (Bandeira Comunista 1977) ir “Ary dėl Ario”(Ary por Ary 1979). Taip pat išleido rinkinį “Nekantrumas kančioje” (Insofrimento In Sofrimento 1969), “Fotos-grafijos” (Fotos-Grafias 1971), “Santrauka” (Resumo 1973), “Durys, kurias atvėrė balandis” (As Portas que Abril Abriu 1975), “Žodžių kraujas” (O Sangue das Palavras 1979) ir “Dvidešimt poezijos metų” (20 Anos de Poesia 1983). 1994-taisiais išleido savo darbų kolekcijos knygą, pavadintą “Poetinis darbas” (Obra Poética).

Tai buvo entuziastiška ir nepagarbi asmenybė, dauguma jo tekstų turi stiprų satyrinį ir netgi griaunantį, nesilaikantį taisyklių, toną, taip žymiai prisidėdami prie naujų galimybių tradicinei portugališkai muzikai. Jis paliko apie 600 dainų tekstų. 2009 metais, žymint 25-tąsias jo mirties metines, dainininkės Mafalda Arnauth, Susana Félix, Viviane ir Luanda Cozetti susivienijo pagerbti José Carlos Ary dos Santos, išleisdamos diską “Ilgesio gatvė”. Čia lieka viena simboliškiausių “Saulėtekio daina”, atliekama Susanos Félix.

Vertė: Giedrė Liutkeviciūtė

"As Minhas Fotos de Pintar" - algumas fotos em exposição / “Mano spalvinimo nuotraukos “ - keletas nuotraukų iš parodos

Abertura da exposição "As Minhas Fotos de Pintar " / Parodos “Mano spalvinimo nuotraukos” atidarymas

Cerca de 30 pessoas estiveram na abertura da exposição de Giedrė Šadeikaitė. Nuno Guimarães fez a abertura da cerimónia, explicando o quanto importante é a apresentação na Lituânia de trabalhos relacionados com Portugal, executados por artistas lituanos. Neste caso a Giedrė, uma apaixonada pelo nosso país, foi também aluna de Português na Universidade de Vilnius e tem colaborado em várias iniciativas culturais promovidas pelo Instituto Camões na Lituânia. Nesta cerimónia esteve também presente o famoso fotógrafo Rimantas Dichavičius que teceu largos elogios à fotógrafa.

Apie 30 žmonių dalyvavo Giedrės Šadeikaitės parodos atidaryme. Nuno Guimarães pradėjo ceremoniją paaiškindamas, kaip svarbu Lietuvoje pristatyti lietuvių menininkų darbus, susijusius su Portugalija. Šiuo atveju tai - Giedrė, įsimylėjusi mūsų šalį, taip pat buvusi Vilniaus universiteto portugalų kalbos studentė ir prisidėjusi prie daugelio kultūrinių Camões instituto iniciatyvų Lietuvoje. Parodos atidaryme taip dalyvavo garsus fotografas Rimantas Dichavičius, kuris negailėjo pagyrų fotografei.

Vertė: Giedrė Liutkeviciūtė

Conferência sobre Cinema Português / Konferencija apie portugalų kiną

No passado dia 27 de Abril, o Prof. Manuel Costa e Silva, Director Académico e Professor do Departamento de Cinema da Escola Superior Artística do Porto, fez uma apresentação sobre o cinema Português, na Embaixada de Portugal em Vilnius. A sua presença em Vilnius deveu-se ao início das conversações entre aquela escola Portuguesa e a Academia de Música, Teatro e Cinema da Lituânia para o estabelecimento de protocolos no âmbito do Programa de Mobilidade Erasmus. Nesta apresentação, o Prof. Costa e Silva falou sobre os diferentes períodos do cinema Português, tendo terminado a sua comunicação com a projecção do filme de João César Monteiro, "Recordações da Casa Amarela". Neste evento estiveram presentes alunos da Academia e alunos de Português da Universidade de Vilnius.

Balandžio 27 dieną Manuel Costa e Silva, Akademijos direktorius ir Aukštosios Porto meno mokyklos Kino fakulteto profesorius Portugalijos ambasadoje Vilniuje atliko prezentaciją apie Portugalijos kiną. Jų viešnagė Vilniuje susijusi su minėtos Portugalijos mokyklos ir Lietuvos muzikos, teatro ir kino akademijos planais pasirašyti Erasmus mainų programos protokolą.

Šioje prezentacijoje profesorius Costa e Silva kalbėjo apie skirtingus Portugalijos kino periodus, savo pristatymą užbaigdamas projekciją į João César Monteiro filmą “Geltonojo namo prisiminimai”. Konferencijoje dalyvavo Akademijos ir Vilniaus universiteto portugalų kalbos studentai.

Vertė: Giedrė Liutkeviciūtė

Rádio Renascença na Lituânia / Renesanso radijas Lietuvoje

O jornalista André Rodrigues da Rádio Renascença esteve na Lituânia entre 12 e 17 de Abril a fazer uma reportagem para o programa "Europa para que te quero", uma parceria da RR com a Comissão Europeia. Aproveitando a sua presença no país, e a convite do leitor de Português, Nuno Guimarães, André Rodrigues fez uma curta apresentação aos alunos da Universidade de Vilnius, sobre Portugal e os media no país.
A reportagem sobre a Lituânia irá para o ar na sexta-feira, dia 7 de Maio, a partir das 23 horas (hora portuguesa) e poderá ser escutado em www.rr.pt.

__________________________________

Balandžio 12-17 dienomis Renesanso radijo žurnalistas André Rodrigues lankėsi Lietuvoje ir RR bei Europos komisijos bendradarbiavimo pagrindu rengė reportažą programai “Europa, kuriai tavęs noriu”. Pasinaudodamas proga ir portugalų kalbos dėstytojo Nuno Guimarães kvietimu, André Rodrigues trumpai pristatė Portugaliją ir jos mediją Vilniaus universiteto studentams.

Programa apie Lietuvą buvo transliuojama penktadienį, gegužės 7-ą dieną, 23 val. (Portugalijos laiku), ją galima išklausyti internetiniame puslapyje www.rr.pt.

Vertė: Giedrė Liutkeviciūtė